Elżbieta Jabłońska
In statu nascendi, 2020
Przedzieram się przez gąszcz imion i nazwisk. Przy niektórych zatrzymuję się na dłużej. Szperam w necie. Wyszukuję aktualne informacje, częściej zapisy z przeszłości. Artyści i Artystki. Twórcy i Twórczynie. Niekończący się korowód zdarzeń, postaw, zależności. Świadectwo czasów, symbol przemian, delikatna historyczna tkanka wypełniona pamięcią.
W ciągu 10 lat w wystawach Złotego Grona wzięło udział 508 osób, w tym 430 artystów i 78 artystek, niektóre z osób wielokrotnie.
In statu nascendi (w momencie powstawania, rodzenia się) — tytuł pracy przywołuje wystawę z roku 1977, która stanowiła część oficjalnego pokazu.
***
Rejs_ Nowe Życie, 2017
W roku 2005 w miejscowości położonej niedaleko Bydgoszczy odkryłam neonowy napis
„Nowe Życie”. Był zamontowany na niewielkim budynku należącym do Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, która powstała w latach siedemdziesiątych zeszłego stulecia, w czasach kiedy „nowe życie” rozumiane było jako nowy, wspaniały komunistyczny ład. Choć tamten świat okazał się dość szybko iluzją, jego relikty wciąż jeszcze istnieją, wzbudzając nasze zainteresowanie, stając się przyczynkiem naszych sentymentalnych podróży w przeszłość. W 2009 roku ten niezwykle sugestywny napis trafił do mnie w formie złomu. W kolejnych miesiącach nastąpiła rekonstrukcja warstwy świetlnej, wymiana części elektrycznych i ponowne uruchomienie obiektu. Przy pomocy kilku galerii udało mi się „zreanimować” Nowe Życie, by później pokazać je w różnych przestrzeniach, konfiguracjach i kontekstach. Od tamtej pory neon w charakterze pracy artystycznej podróżuje z miejsca na miejsce, inicjując nowe zdarzenia. Obiekt był wielokrotnie eksponowany w różnych instytucjach, galeriach, muzeach zawsze nacechowując je swoim znaczeniem, rozpoczynając cykl zmian w tych miejscach, bądź poświadczając to, co już zaszło.
Biały neon na starej zardzewiałej konstrukcji jest symbolem „zreanimowanej” idei, która doskonale wpisuje się w różne konteksty. Jest również kontynuacją działań związanych z odnajdywaniem treści w rzeczywistości potocznej i przenoszeniem ich w obszar sztuki. Tytułowe Nowe Życie nie musi oznaczać rewolucji, przewrotu, niekoniecznie wiąże się z końcem. Może zdarzyć się wszędzie i o każdej porze. Chodzi o postawienie się w stan gotowości do zmiany, otwarcia na nieznane, poszukiwania nowych rozwiązań dla siebie, ale też dla miejsc, które tracą swoje znaczenie.
Jedną z ważniejszych form prezentacji była podróż neonu na wystawę COMMON AFFAIRS. Revisiting the Views Award — Contemporary Art from Poland przygotowanej przez Zachętę —Narodową Galerię Sztuki, Deutsche Bank KunstHalle oraz Polnisches Institut Berlin. Transport pracy odbył się drogą wodną z Nakła nad Notecią do Berlina, na statku Łokietek należącym do Szkoły Żeglugi Śródlądowej w Nakle. Ta trwająca 6 dni wyjątkowa podróż, w której uczestniczyłam, została zarejestrowana w formie filmu oraz zdjęć dokumentujących całość przedsięwzięcia.
— Elżbieta Jabłońska
1. Elżbieta Jabłońska, In statu nascendi, 2020, druk na tkaninie, 280 × 800 cm
Zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu Miasta Bydgoszczy
(wykaz nazwisk na podstawie Kalendarium, w: Konrad Schiller, Awangarda na Dzikim Zachodzie. O wystawach i sympozjach Złotego Grona w Zielonej Górze, Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, BWA Zielona Góra, 2015).
2. Elżbieta Jabłońska, Rejs_ Nowe Życie, 2017, film 45' 48", zestaw 16 fotografii, 30 × 40 cm
Zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu Miasta Bydgoszczy
Elżbieta Jabłońska studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1996 pracuje w Katedrze Rysunku UMK w Toruniu, gdzie prowadzi zajęcia z rysunku intermedialnego (profesor tej uczelni). Brała udział w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych. W jej dorobku znajdują się działania długofalowe oparte na współpracy z instytucjami kultury i publicznością, projekty aktywizujące różne środowiska oraz realizacje kuratorskie. Badając współczesne schematy zachowań, podejmuje ironiczną grę z przypisywanymi jednostce rolami społecznymi, mechanizmami funkcjonowania instytucji sztuki. Poddaje refleksji zaangażowanie społeczne artystów, analizuje relacje semantyczne, a także niepokoi widza nieadekwatnością formy i treści językowego zapisu (neony). Jej twórczość wpisywana jest często w obręb sztuki feministycznej czy postfeministycznej. Tworzy głównie instalacje, fotografie, performanse oraz działania czasowo-przestrzenne. Traktuje dzieło sztuki jako obiekt relacyjny, którego sens i znaczenie może podlegać zmianom i negocjacji. Aktualnie koncentruje się na gestach artystycznyche zachęcających do działania, budowania wspólnoty, tworzenia pola wzajemnej komunikacji i porozumieniarzi.
„[...] realizacje Jabłońskiej dotyczą przede wszystkim problemu schizofrenicznego rozdarcia nowoczesnej jednostki pomiędzy kilkoma/kilkunastoma światami, w których funkcjonuje ona równocześnie i z których każdy domaga się zaangażowania pełni jej osoby [...]”(Marek Krajewski, Dystans do roli. O sztuce Eli Jabłońskiej]