Ala Savashevich

(ur. 1989, mieszka we Wrocławiu)

Studiowała rzeźbę w Białoruskiej Państwowej Akademii Sztuki w Mińsku oraz Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, obecnie doktorantka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Tworzy rzeźby, instalacje i prace wideo, często w formie performansów dokamerowych. W swoich pracach podejmuje tematy pamięci zbiorowej i formowania tożsamości – w szczególności ról płciowych w systemach społecznych o doświadczeniu autorytaryzmu. Dotykając traumatycznych wydarzeń z przeszłości, przy pomocy sztuki poszukuje sposobów ich przetworzenia i poszerzenia pola wolności jednostek.

Inspiracją dla dokamerowego performansu artystki był słynny balet Igora Strawińskiego w choreografii Wacława Niżyńskiego i wykonaniu Baletów Rosyjskich Sergiusza Diagilewa, wystawiony po raz pierwszy w 1913 roku. Jego treścią były pogańskie obrzędy na Rusi związane z kultem Ziemi. Rytuały te spajały życie ludzkie z cyklicznym procesem śmierci i odrodzenia w przyrodzie. Ich elementem było składanie ofiary z dziewicy, którą zmuszano do zatańczenia się na śmierć w celu wybudzenia Ziemi z zimowego snu. Ubrana we własnoręcznie uszyty filcowy mundur artystka odtworzyła taniec śmierci ofiary zgodnie z baletową choreografią. Premiera utworu Savashevich miała miejsce w internecie 9 maja 2020 w trakcie epidemii koronawirusa. Data została wybrana przez artystkę w odpowiedzi na obchodzony wtedy na Białorusi Dzień Zwycięstwa (nad III Rzeszą w II wojnie światowej). Negujący zagrożenie pandemiczne prezydent Aleksandr Łukaszenka zarządził wówczas wielką paradę kombatantów w Mińsku. Dla osiągnięcia własnych propagandowych celów naraził weteranów i weteranki na śmiertelne ryzyko, składając ich niejako w ofierze swojemu reżimowi. A przyzwyczajone do posłuszeństwa pokolenie poddało się wyuczonym wzorcom społecznej choreografii. Święto wiosny Ali Savashevich wprowadza do niej zalążek zmiany poprzez wyłamanie z szeregu pojedynczego ludzkiego ciała, wydobycie jego kruchości i niedopasowania do munduru.

Święto wiosny, 2020/2022, wideo, dzięki uprzejmości artystki
Fot. Alicja Kielan

Miejsce

Back ↵