Czytelnia o tematyce ekologicznej została zaaranżowana z inicjatywy Kingi Bartniak i Iwony Ogrodzkiej we współpracy z zespołem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki im. Norwida w Zielonej Górze. Wybór książek koresponduje z goszczonym przez bibliotekę projektem artystek O wodzie. Kinga Bartniak i Iwona Górniak rozwinęły go na kanwie warsztatów przeprowadzanych przez nie z młodymi osobami, mieszkającymi w Opolnie-Zdroju nieopodal gigantycznego kombinatu górniczo-energetycznego Turów. Śladami tej współpracy są wideo i publikacja z wybranymi tekstami uczestniczek i uczestników. Artystki zaprosiły dzieci do współtworzenia tekstowej i wizualnej opowieści o ich miejscu do życia, podążając za żywiołem wody. To z odkryciem leczniczych właściwości okolicznych wód wiąże się dziewiętnastowieczny rozwój dolnośląskiej wsi Opolno-Zdrój (niem. Bad-Oppelsdorf) w miejscowość uzdrowiskową. Zintensyfikowane wydobycie węgla brunatnego metodą odkrywkową od lat 60. XX w. doprowadziło do zaniku wód zdrojowych, zanieczyszczenia powietrza, a także upadku pensjonatów i zakładów kąpielowych. Krajobraz w regionie został przekształcony w monumentalny krater otoczony hałdami.
Uczestniczki i uczestnicy zaangażowali wyobraźnię, sny, fikcję i wiedzę alternatywną w celu ożywienia wody jako mitycznej osoby – przewodniczki wspólnej narracji. Przywołali istnienie niewidocznego świata, który nie mieści się w racjonalności faktu eksploatacji wody i ziemi przez kopalnię. Pojawiające się w wideo różdżki służą do wykrywania przebiegających w gruncie żył wodnych. Szukanie wody różdżką jest rytuałem radiestezji, praktyki uprawianej od czasów starożytnych. Różdżkarze są przekonani o istnieniu promieniowania geopatycznego, które wpływa na stan życia ludzi. Działanie Kingi Bartniak i Doroty Ogrodzkiej odbyło się w ramach programu Odkrywki realizowanego z okazji obchodów 50. rocznicy artystycznego Pleneru Ziemia Zgorzelecka. Był on poświęcony zagrożeniom ekologicznym. Jeden z uczestników pleneru, Jerzy Rosołowicz zajmował się m.in. wykrywaniem żył wodnych. Jak przeczuwali artyści i artyści już pół wieku temu, przemysłowa logika wyzysku Ziemi zmieni ją w miejsce bez przyszłości dla ludzkiej cywilizacji.
Iwona Ogrodzka (ur. 1991, mieszka we Wrocławiu)
Absolwentka i doktorantka Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Tworzy malarstwo, wideo, fotografie, instalacje, pisze teksty, działa projektowo z innymi artystkami i artystami. W swojej sztuce podejmuje m.in. historie kobiecej emancypacji i kwestie wspólnoty wobec kryzysu klimatycznego i wyzysku.
Kinga Bartniak (ur. 1995, mieszka we Wrocławiu)
Absolwentka i doktorantka wrocławskiej ASP, studiowała również w Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie. Tworzy wideo, obiekty, instalacje interaktywne, animacje, performansy dokamerowe i projekty internetowe. Interesują ją technologie komunikacji, gry i współpracy, a także tematy produktywności i czasu wolnego.
O wodzie, 2021/2022, instalacja, wideo HD, 9′46″, dzięki uprzejmości artystek
Miejsce
Biblioteka Pana Kleksa, WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze, Al. Wojska Polskiego 9