Viktoriia Tofan

(ur. 1993, mieszka we Wrocławiu) 

Absolwentka Narodowej Akademii Sztuk Pięknych i Architektury w Kijowie oraz Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Tworzy rzeźby, instalacje, obrazy, prace dźwiękowe. W swojej twórczości podejmuje tematy związane z pamięcią kulturową, formami budowania więzi społecznych, a także z ich zrywaniem, destrukcją i przemocą. Pracuje również z doświadczeniem obcości, trudnościami w komunikacji, jakie są udziałem osób Głuchych i innych mniejszości.

Prace z cyklu Tessera hospitalis,2022, pręty stalowe żebrowane, spawane, surowe, olejowane, glina,

angoba czarna, glina, pigmenty naturalne, dzięki uprzejmości artystki

Pochodzące z rożnych czasów i kultur naczynia odnoszą się do symboliki gościnności i duchowego wymiaru codziennej kultury materialnej. Tzw. tessera hospitalis to określenie starożytnego rytuału okazywania przyjaźni i więzi na odległość przy pomocy naczyń ceramicznych. Kiedy gospodarz podejmował w domu gościa, przełamywał skorupę na pół; jedną część wręczał przybyszowi, a drugą zachowywał dla siebie. Gest ten był obliczony na przyszłość. Gdyby potomek gościa znowu zawitał do tego samego domu, zostałby rozpoznany po złożeniu skorup w całość. W tradycji chrześcijańskiej gościowi oferowano chleb, wodę i wino. Chleb i wino symbolizowały człowieka i całą ludzkość, woda zaś życie. Przełamywanie się chlebem było oznaką miłości i jedności wspólnoty ludzkiej.

Naczynia rytualne, glina, angoba czarna

Miska z przegrodą w prehistorycznej kulturze trypolskiej była wykorzystywana do rytuałów związanych z płodnością ziemi. Przegródka służyła temu, aby podczas wlewania bądź wsypywania do naczynia substancji ofiarnych (woda, mleko, ghee, nasiona zbóż) nie mieszały się one ze sobą. Dziś miska służy do przechowywania bądź podawania rożnego rodzaju jedzenia.

Makitra (ukr., pl. makutra) to naczynie w kształcie stożka wykonane z wypalonej gliny o szorstkiej

powierzchni wewnętrznej, wykorzystywane do wyrastania ciasta na chleb lub do mielenia maku albo innych produktów spożywczych za pomocą makagonu. Wśród innych rodzajów ceramiki makitra wyróżnia się możliwością dostosowania jej do rożnych zadań w kuchni.

Dzban (ukr. glek, gleczyk) to wysokie okrągłe naczynie z uchem (rzadko bez ucha) do przechowywania wody, ale też produktów mlecznych (mleko, śmietana, serwatka)

itp.). Nieodzowny atrybut życia na wsi w Ukrainie. Dzbanki były również wykorzystywane do celów rytualnych.

Gość-Inność,2022, formowana blacha stalowa surowa, olejowana, haft, nici bawełniane

Gościnność w świecie połączonym globalnie na nierównych zasadach wymaga nie tylko uświadomienia sobie znaczenia przeszłych tradycji, ale i pozszywania na nowo rozbitych fragmentów ludzkiej kultury. Wyzwaniem nie jest przyjęcie oswojonego, podobnego innego pod swój dach i do rodziny, lecz wpuszczenie obcości, nieznanego, mniejszości do przestrzeni publicznej. Chodzi o ugoszczenie takiej inności, która wiąże się z ryzykiem, ale i darem zdestabilizowania życia gospodarzy, świata większości danego społeczeństwa.

Miejsce:

Back ↵