Maja ∀. Ngom

Słodki smak inności, 2020, instalacja, audio, ceramika, dyfuzor, lampa UV, lightbox, negatywy, papa asfaltowa, rośliny: bambus (Phyllostachys nigra), kolokazja jadalna Taro (Colocasia esculenta, odm. Czarna magia), pasiatka (Tradescantia zebrina, Wędrujący Żyd), włosy, wideo
dzięki uprzejmości artystki 

„Byłam w wieku dojrzewania, gdy rozpoznałam bogaty, słodko-gorzki aromat kakao przepełniający moje życie. Byłam tabliczką czekolady. Byłam wilgotnym ciastem czekoladowym z kwaśnymi wiśniami. Byłam cukierkiem czekoladowym z galaretką, który dzieci dostawały po niedzielnej mszy. Byłam głęboką czerwienią; najsoczystszą z truskawek — wybuchającą płomieniami słodyczy. Moje ozdobione rodzynkami spiczaste cycki skwierczały na ich językach. Przepowiednia mego losu wypisana na smakowitych wargach mego ojca i jego delikatnym pocałunku złożonym na ustach matki spełniła się. A jednak mimo całej słodyczy słowa te zostawiają gorzki posmak w mych ustach za każdym razem, gdy zostaną wypowiedziane i rzucone jako obelga”.
fragment eseju Mai A. Ngom opublikowanego w „Obiegu”

Instalacja Słodki smak inności Mai A. Ngom to pierwsza prezentacja w Polsce polsko-senegalskiej artystki mieszkającej w Londynie. Wnętrze zaaranżowane przez Ngom wypełnione jest elementami budującymi narrację o wieloetnicznej tożsamości oraz materiałami, które przywołują stygmatyzujące określenia rasistowskiego języka. Idąc tym tropem, podłoga wyłożona jest papą asfaltową, w powietrzu unosi się zapach czekolady, wyeksponowane są również wybrane przez artystkę rośliny, jak bambus (Phyllostachys nigra) i kolokazja jadalna (Colocasia esculenta, odm. Czarna magia). Kolejną z nich jest pasiatka (Tradescantia zebrina, Wędrujący Żyd), która została przywieziona z Senegalu, miejsca pochodzenia ojca Ngom. Na uwagę zasługują zwłaszcza gliniane donice, w których posadzone są rośliny. Ich formy to zniekształcone części ciała ujęte według stereotypowych przedstawień czarnych kobiet — przeskalowane usta, korpus i pośladki — będące swoistym autoportretem artystki. Obiekty te nawiązują do prehistorycznych przedstawień Czarnej Wenus, jak również cielesnych rzeźb Aliny Szapocznikow — również autoportretów — zwłaszcza tych z okresu, kiedy rzeźbiarka portretowała swoje ciało w chorobie. U Ngom spojrzenie na ciało i jego deformacja nie wynika jednak z doświadczenia choroby własnej, tylko systemowej — strukturalnego rasizmu, dyskryminujących kodów kulturowych i kolonialnych reprezentacji.

Innym odcielesnym materiałem, wchodzącym w skład instalacji są własne włosy artystki— istotna część afro-polskiej tożsamości — z których uplotła ona koraliki na wzór popularnych zasłon w drzwiach. W przestrzeni prezentowane są również lightboxy z autoportretem Ngom oraz wideo, w którym występuje wspólnie z Sylwią Achu, afro-polską aktorką z Warszawy. W kolażu filmowym ujęcia oka oraz dłoni przeplatają się ze scenami czułości między bohaterkami, które w finałowej scenie patrząc w kamerę, konsumują tabliczki czekolady. Tak artystka włącza refleksję dotyczącą tożsamościowego „wytrącenia” związanego z byciem postrzeganą poprzez „inne” (czarne) ciało, o czym pisał m.in. Frantz Fanon w eseju The Fact of Blackness. Ostatnim elementem instalacji jest ścieżka dźwiękowa zrealizowana we współpracy z Anią Mokrzycką, złożona z piosenek pop w wykonaniu Sade, Grace Jones, Sun Ra; senegalskich piosenkarek mbalax Fatou Guewel i Kine Lam oraz fragmentów ścieżek dźwiękowych seriali Korzenie i Niewolnica Isaura — to utwory, które mają dla artystki znaczenie w kontekście jej korzeni, wątków autentyczności, reprezentacje czarności i nienormatywwności w muzyce, których próżno szukać na polskim gruncie. Podczas playlisty Ngom powtarza litanie stygmatyzujących określeń (murzyn, bambus, czarnuch, czekolada, negatyw, asfalt).